Nadbużańscy Olędrzy z wizytą w Nekli
14 października br. odbył się kolejny wykład w ramach projektu „Bliskie sąsiedztwo. Odkrywanie kultury i tradycji Olędrów polskich” dofinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Nekielskie Stowarzyszenie Kulturalne gościło w NOK-u p. Antoniego Chorążego, który przyjechał do nas z Mościc Dolnych znajdujących się w gminie Sławatycze nad Bugiem (województwo lubelskie). Bohaterami wykładu i prezentacji byli „Nadbużańscy Olędrzy. Rolnicy, budowniczowie, rzemieślnicy i melioranci”, których potomkowie w 2017 r. świętować będą czterechsetlecie osiedlenia w tej części kraju. Spotkanie poprowadził p. Antoni Chorąży, potomek nadbużańskich Olędrów z Mościc Dolnych. Gościem specjalnym był p. Janusz Ryl-Krystianowski, dyrektor artystyczny Teatru Animacji w Poznaniu, także potomek Olędrów nadbużańskich.
Wykład zgromadził sporą rzeszę zainteresowanych tematem olęderskim słuchaczy
w różnym wieku. Pasja, z jaką p. Antoni Chorąży opowiadał o nadbużańskich Olędrach, ich ciężkiej pracy, trudnym życiu (liczne powodzie) udzieliła się i słuchającym. Wielkie uznanie okazali przybyli na wykład p. A. Chorążemu, a szczególnie dla jego pracy „zbieracza” pamiątek – narzędzia, wystrój domów, zagród - minionych lat. Wykład został wzbogacony o setki zdjęć archiwalnych oraz dokumentów źródłowych, co jeszcze bardziej uatrakcyjniło wystąpienie prelegenta.
Wielką niespodzianką było wręczenie przez prelegenta zestawu dokumentów, wśród których znajdowała się kopia aktu urodzenia p. Janusza Ryl-Krystianowskiego, wystawiona w parafii w Domaczewie, które po zakończeniu drugiej wojny pozostało po wschodniej stronie Bugu w granicach ZSRR. Nasz gość, widząc ją po raz pierwszy i dziękując za przekazany upominek, nie krył swojego wzruszenia.
Uczestnicy spotkania mogli dowiedzieć się o odmiennym, w stosunku do Olędrów nekielskich, sposobie życia nadbużańskich Olędrów, utrzymujących się przede wszystkim z sezonowej, ciężkiej pracy fizycznej przy robotach ziemnych, wykonywanych za pomocą koni i wozów w różnych częściach zaboru rosyjskiego a później II Rzeczypospolitej. Jednocześnie zebrani mogli przekonać się o uniwersalnym wymiarze historii osadnictwa olęderskiego w różnych częściach naszego kraju.
Krystyna Jagodzińska
Jerzy Osypiuk
Antoni Chorąży i Janusz Ryl-Krystianowski
